Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen tarafından sunulan bu bütçe, AB'nin rekabet gücünü, güvenliğini ve küresel rolünü güçlendirmenin yanı sıra iklim değişikliği ve Ukrayna'yı destekleme gibi zorlukları da ele almayı amaçlıyor. Teklif şu anda Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve üye devletler arasında müzakerelere tabi.

AB Komisyonu, 2 trilyon Euro'luk  önemli ölçüde artırılmış bir uzun vadeli bütçe önerdiğinde, sloganları daha büyük, daha akıllı ve daha keskin. Ancak eleştiriler de aynı zamanda anında geliyor.

Toplamda yaklaşık 2 trilyon avro olan bütçe, önceki uzun vadeli AB bütçelerine kıyasla önemli bir artışı temsil ediyor. Bu bütçe, 2028-2034 yılları arasında AB'nin gayri safi milli gelirinin ortalama yüzde 1,26'sına denk geliyor.

451 milyar avroluk özel bir fon, temiz teknoloji, dijital teknolojiler, savunma ve gıda güvenliği gibi alanlara yatırımları destekleyecek.

Bütçe savunma harcamalarında önemli bir artış içeriyor ve savunma ve uzaya 131 milyar avro tahsis edilerek bir önceki döneme göre beş kat artış sağlanıyor.

Savaştan zarar görmüş Ukrayna'yı desteklemek için 100 milyar avroluk özel bir fon ayrılacak.

Üye devletlere ciddi krizler sırasında yardımcı olmak için 400 milyar avroya kadar ateş gücüne sahip yeni bir kriz mekanizması oluşturulacak.

Önerilen bütçe, büyük şirketlere vergiler, ulusal tütün vergilerinden pay ve bir karbon sınır ayarlama mekanizması gibi yeni öz kaynaklar içeriyor.

Öneri, AB kurumları arasında yoğun müzakerelere tabi tutulacak ve Avrupa Parlamentosu ile üye devletler nihai bütçe tahsisi ve yapısı konusunda söz sahibi olacak.

Ursula von der Leyen, bu bütçe önerisiyle, AB üye ülkelerinin eskisinden daha fazla ödeme yapmak zorunda kalmayacağını vaat ediyor. Bunun yerine, tütün, büyük şirketler ve elektronik atık vergileri gibi konular da dahil olmak üzere Komisyon için yeni doğrudan gelirler görmek istiyor.

Ana amaç, koronavirüs pandemisinin ardından AB ülkelerinin ekonomisine yardımcı olmak için alınan büyük ortak krediyi geri ödeyebilmek.

Ancak yeni AB vergileri sürekli tartışmalı ve genellikle bütçenin ne kadar büyük olacağına karar verecek olan AB üye ülkeleri tarafından onaylanması çok zor.

Üye ülkeleri nihai bir sonuç etrafında birleştirmede kilit bir rol oynayan AB Konsey Başkanı António Costa, "Bu tartışmaya açık fikirli ve kolektif sorumluluk duygusuyla girmeliyiz" diye yazıyor.

Yine de eleştiriler hem daha fazla yatırım yapmak isteyenlerden hem de tasarruf etmek isteyenlerden geliyor.

AB Parlamentosu'nun bütçe için iki baş müzakerecisinden biri olan Rumen Hristiyan Demokrat Siegfried Muresan, çiftçilere verilen desteğin sorgulanması veya azaltılması değil, artırılması gerektiğini söyledi.

Hollanda Maliye Bakanı Eelco Heinen, Politico Europe haber sitesine yaptığı açıklamada, "Bütçe çok yüksek" dedi.

Bütçe müzakerelerinin 2027 ortasına kadar devam etmesi muhtemel.