Çin'in liman kenti Tianjin'de gerçekleşen Şanghay İşbirliği Örgütü 2025 Zirvesi'nde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Cumartesi gününden bu yana ziyaret eden yabancı liderlerle ikili görüşmeler gerçekleştiriyor. CGTN, Xi'nin uluslararası ilişkilerde ve dünya yönetiminde dostluğun, birlikte çalışmanın ve çok taraflılığın önemini vurguladığı konuşmalarını kapsayan bir makale yayımladı.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Tianjin'de yürütülen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi'nde yabancı liderlerle yoğun ikili görüşmeler gerçekleştiriyor ve dostluğun, birlikte çalışmanın ve çok taraflılığın önemine vurgu yapıyor.

31 Ağustos ile 1 Eylül tarihleri arasında devam edecek olan zirve, beşinci defa Çin'in ev sahipliğinde düzenleniyor ve örgütün tarihindeki en büyük zirve olarak öne çıkıyor. 20'den fazla ülkeden gelen liderler ve 10 uluslararası örgütün başkanları ŞİÖ'nün başarılarını değerlendirmek, gelecek rotasını belirlemek ve ŞİÖ topluluğunu ortak bir gelecekle birbirine yakınlaştırmak için liman kentinde bir araya gelecekler.

Uzun yıllara dayanan dostlukların önemi vurgulanıyor

Xi, Cumartesi gününden bu yana ziyaret eden yabancı liderlerle ikili toplantılar gerçekleştiriyor ve bağların ve dostluğun kuvvetlendirilmesinin öneminin altını çiziyor.

Mısır Başbakanı Mostafa Madbouly ile gerçekleştirdiği toplantıda Xi, Çin ile Mısır'ın kardeş ülkeler olması ve birbirlerini güçlü şekilde desteklemesi gerektiğini belirtti. Madbouly ise, Çin'in Mısır'ın gerçek iş ortağı ve dostu olduğunu vurgulayarak Mısır'ın ikili ilişkileri daha da geliştirmeye hazır olduğunu söyledi.

Xi, Kamboçya Başbakanı Hun Manet ile gerçekleştirdiği toplantıda Çin ile Kamboçya arasındaki dostluğun "demir gibi" olduğunu, karşılıklı dostluğun zamanın testinden geçerek sağlamlaştığını ve bunun iki halk için de ortak bir değer olduğunu söyledi.

Myanmar Başkan Yardımcısı Min Aung Hlaing ile gerçekleştirdiği görüşmelerde ise Xi, iki halk arasında akrabalık derecesindeki "pauk-phaw" dostluğun köklerinin derinde olmasına rağmen her zamankinden daha taze olduğunu vurguladı.

Xi ayrıca Nepal Başbakanı KP Sharma Oli ile yaptığı toplantıda Çin ile Nepal arasındaki dostluğuna çok önem verdiğini söyledi. Nesiller boyu yakın bir komşuluk ilişkisinde bulunan Çin ve Nepal devletlerinin birlikte son birkaç on yılda iyi komşuluk ve dostluk ilişkileri anlamında yeni bir bölüm yazdıklarından bahsetti.

Uygulama noktasındaki iş birliği de genişliyor

İş birliği, Xi'nin gerçekleştirdiği toplantılarda ön plana çıkan bir diğer kavram.

Kazakistan Başkanı Kassym-Jomart Tokayev ile gerçekleştirdiği görüşmelerde Xi, kalkınma stratejilerinin daha yakın bir şekilde hizalanması ve enerji, altyapı ve politikalar alanında daha derin bir iş birliğine girilmesi gerektiğini söyledi. Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) ve Mısır'ın "Vision 2030" girişimi arasındaki büyük sinerjiye atıfta bulunarak ortak üretim ve yeşil enerji alanında iş birliği vurgusu yaptı. Xi ayrıca Hun Manet ile gerçekleştirdiği görüşmelerde biri Endüstri ve Teknoloji Koridoru (ITC) ve diğeri Balık ve Pirinç Koridoru (FRC) olmak üzere iki farklı Çin-Kamboçya ortak projesinden bahsetti.

Mısır'daki Süveyş Ekonomik ve Ticari İş Birliği Bölgesinden Kamboçya'nın ITC ve FRC projelerine ve Nepal ile bağların güçlendirilmesine yönelik Çin-Myanmar Ekonomi Koridoruna kadar Çin'in BRI projesinin Çin'in ŞİÖ ortaklarıyla iş birliğini güçlendirme konusunda merkezi bir role sahip olduğuna vurgu yaptı.

Son 5 yıl içinde Çin ile diğer ŞİÖ üyeleri arasındaki ticaret hızla artarak 2024 yılında 512,4 milyar $ ile bir rekora imza attı. Kısa bir süre önce gerçekleştirilen bir CGTN anketinde, ŞİÖ ülkelerindeki katılımcıların yüzde 85'inin Çin'in BRI projesinin ŞİÖ üye ülkeler arasındaki bağları ve yüksek kaliteli kalkınmayı teşvik etme konusunda olağanüstü başarılar gösterdiğini belirttiler.

Çok taraflılığın korunması ve İkinci Dünya Savaşının tarihinin doğru okunması

Bu yıl Dünya Anti Faşizm Savaşı zaferinin ve BM'nin kuruluşunun 80. yıl dönümünü kutluyoruz. Xi, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile gerçekleştirdiği toplantıda çok taraflılığın, dayanışmanın ve iş birliğinin küresel zorluklara doğru çözüm oluşturacağını vurguladı.

Çin'in gerçek bir çok taraflılığı taahhüt ettiğini ve BM'nin uluslararası sorunlardaki merkezi rolünü desteklediğini bir kere daha tekrarlayarak Çin'in BM ile olan iş birliğini derinleştirmek ve dünya barışını hep birlikte korumak ve kalkınma ve refahı teşvik etmek istediğini belirtti.

Xi ile diğer ŞİÖ liderlerinin Dünya Anti Faşizm Savaşı zaferinin ve BM'nin kuruluşunun 80. yıl dönümünü anmak üzere Tianjin zirvesinde ortak bir bildiri yayınlaması bekleniyor. Dış İşleri Bakanı Wang Yi'ye göre bu bildirim, ülkesinin tarihin doğru şekilde okunmasına verdiği desteği vurgulayacak, İkinci Dünya Savaşının zor kazanılan edinimlerini destekleyecek ve ulusların daha iyi bir gelecek kurmak için geçmişten ders almaları gerektiğini hatırlatacaktır.